iyi de şöyle bir şey var. tamam iyi düşünmüşsün hoş düşünmüşsün ama biraz komplo teorisi olmuş düşüncelerin.

öncelikle wow'u çıkartan, diablo'yu çıkartan veya heartstone'u çıkartan farklı farklı ekipler. yani bir adam hem wow'a hem diabloya gelip kod yazmaz.

böyle olunca da gidip diablo takımına ''beyler diabloyu dandik yapıyoruz millet wow'a dönsün'' denilmez. her proje kendi içinde başarı bekler. sonuçta diablo projesinde de çalışan adamların performansları var. her be kadar ben göstermelik olduğunu düşünsem de bir jay wilson olayı var. her ne kadar dışarıdan sanki ''adamı kovdular'' gibi gözükse de alakası bile yok, adam hala blizzardda ve blizzarddın üst kademeleri kendisine çok güveniyor.

yani diablo projesinde çalışan adam da kendi performansını en iyi şekilde oyunun başarısıyla gösterecek. bir diablo projesi çalışanı ''abi bak wow'a adam döndürdük'' derse gitsin facebook'a app yazsın daha iyi.

diablo iyi olur mu? olur. çok zor değil. diablonun aylık server ücreti olmamasını ''wow'a dönsünler'' diye bağlamak anlamsız. starcraft2'de de server ücreti yok bildiğim kadarıyla (sc2 oyuncusu değilim). o zaman blizzard çıkardığı bütün oyunları aylık server ücretli wow'a döndürmek için çıkaracak gibi fikir çıkıyor ortaya.

diablo neden bu kadar tepki çekti onu düşünmek lazım. bunun sebebi rmah. oyuncu yani kullanıcı açısından bu çok kötü olabilir çünkü günlerce farm yapıp çöp item düşüren bir oyuncu rmah'a bağlı kalabilir. ama işe blizzard yönünden bakmak lazım. rmah'la adamlar komisyon olayından baya para kaldırdılar. 100 euroluk bir satısta 16 euro blizzard'a kaldı. ben ilk zamanlar aşağı yukarı 200 tl para kazandım ve daha sonra bıraktım. ama sürekli bir pazar vardı ve blizzard sürekli o pazardan komisyon kazandı. hem de rmah'ı yazdıktan sonra hiçbir ekstra masrafa katlanmadan bu paraları kazandı. zaten bu yüzden jay wilson'ın şirket için başarılı olduğunu düşünüyorum. bu şekilde proje yöneticilerinin performansı değerlendirilirken sağda solda forumlarda jay hakkında yazılanlara bakmazlar, şirkete ne kadar para kazandırmış, oyun ne kadar kar etmiş ona bakarlar.

diablo benim bildiğim toplam 16 milyon, geçenlerde de nerede okudum hatırlamıyorum ama bliz'in açıklamasına göre 15 milyon satmış oyun. tamam bu 15 milyonun 14 milyonu zaten eski oyuncudur ne olsa alacaktır ama sonuçta jay'i değerlendirirken yazdığı oyun 15 milyon sattı diye değerlendirecekler. aynı şekilde şu an josh'u da ros satışlarıyla değerlendirecekler.

bu kadar şey yazdım, bu kadar konuştuk ettik bu oyunla ilgili ama ''bu oyunun kötü olmasının sebebi oyuncuları wow'a döndürmek'' demek söylenecek en son şey.

şu da unutulmasın. wow zaten müthiş bir satış başarısı olan bir oyun. yani öyle diablo'dan dönecek adamlara ihtiyacı olmayan milyonlarca oyuncusu olan bir oyun.

Öncelikle söylemiş olduğun argümanları bölümlere ayırdım ve sırayla cevap vereceğim;

1. Blizzard dahil tüm hatırı sayılır şirketlerde büyük kararları her zaman yönetim kadrosu verir, tasarımcı ekipleri veya bu ekiplerin başındaki kişiler vermez.
Dolayısıyla speküle ettiğiniz ekipler arasındaki bu app ya da rekabet olayı gerçekten de gerçek dışı, çünkü bu ekipler yönetim dışında bu tarz kararlar veremezler, verseler de bu tarz rekabetler minör etkilere sahiptir.
(Güncelleme 2'de buna değinmiştim)

D3 tasarımcılarının, ya şirketin önceki başarıları üzerine bu oyunu nasıl inşa etmeleri gerektiği konusunda hiç bir fikirleri yok (elde mevcut bütün D1 ve D2 datalarına rağmen) YA DA bu ekibin muhteşem bir oyun yapması yönetici kademesi tarafından gelen emirle engellenmiştir. Ben dürüstçe inanıyorum ki cevap ikincisi çünkü Blizz gerçekten de geçmişte muhteşem oyunlar yaptı. Ve şirket yönetimi maalesef bu oyunun amatör bir üçüncü oyun olarak kalmasını ve WoW üyelerine bir eğlence ortamı olmasını sağlamak için her türlü teşviki yapmıştır.

Zaten tasarımcıların oyundan çıktığı falan yok, sadece yer değiştiriyorlar, peki
tasarımcıların gözünden bakarsak, Blizzard gibi bir firmada REZİL bir kariyerinin olması mı, yoksa HİÇ bir kariyerinin olmaması mı onlar için en önemlidir sizce? Siz istenilen şeyi yapmazsanız, kapı dışarı edilirsiniz ve bir başkası sizin yerinizi alır. Sizce ne kadar SEÇENEKleri var?
 
2. Kendimi tekrar etmem gerekirse Blizzard'ın diğer oyunları hakkında yürüttüğünüz fikirlere istinaden şunları söyleyebilirim;

- Dünyanın 1 numaralı MMORPG - World of Warcraft. Fazla bir açıklamaya gerek yok

- Starcraft II'nin kendi sağlam hardcore fanları var ve dünya çapında üç farklı kıtada  yapılan tek ciddi eSport ve gelirleri cabası.

- Heartstone. Akıllı telefonlar ve Tabletlerde oynanabilirlik sayesinde kazanç trendleri ve büyüme potansiyeli yüksek bir oyun, aynı zamanda para edecek durumda. (Tencent bunu halen yapmakta)

- Diablo? Ne boktan bir seri, gerçek anlamda bir kazanç büyümesi sağlamıyor, üyelik ücreti mevcut değil, eSport yarışmaları ve gelirleri yok ve resmi forumlarda hergün oyundan şikayet eden bir dolu Diablo3 gönülsüzü de cabası. Şu anda elde olan tek değer World of Warcraft oyuncuları oyundan sıkılıp bir ara verdiklerinde onlara bir eğlence ortamı yaratması, daha fazlası değil.

Dolayısıyla aslında Diablo haricindeki diğer  bütün franchiseların zaten para yolları yapılmıştır.

Yukarıda söylediğim herşeye inanmak zorunda elbet değilsin, , sadece biraz kafayı kullanıp, iş (business) perspektifinden bu konuyu bir düşün...

3. AH/RMAH ve Jay Wilson hakkındaki orta yazınızdaki değerlendirmelere katılıyorum. Ancak belirttiğiniz şeyler tamamen dönemsel birşeydi ve bir oyunun başarısı için herşey para değil maalesef ve sonuçta zaten para da gitti. Peki Vanilya Satışları neden bu kadar başarılı oldu? Tabiki benimle aynı fikirde olmayabilirsiniz ama ben diyorum ki 90% veya daha yüksek oranda bu başarı Blizzard'ın geçmişten gelen 2 başarılı oyunu (D1 ve D2) sayesindedir ki halen günümüzde D2 oynayan oyuncu sayısı azımsanmayacak ölçüdedir. Hatta bu süreçte Diablo oyunlarından hiç haberdar olmayan birisi bile, hardcore D2 hayranı bir arkadaşı tarafından oyunu almaya ikna edilmiştir.

"Ne EKERSENIZ onu BİÇERSİNİZ" atasözü bence buraya oturuyor. Gelin sadece RoS'un satış rakamlarını bekleyip görelim. Size garanti ederim Vanilya satışlarının yanına bile yaklaşamayacak.

Bence D3'ün ölen oyuncu tabanını hayata döndürecek bir ek pakete ve para kazanmaya IHTIYACI var. Son dönemde AH iyi para kazandırıyorduysa eğer Blizzard'ın AH'ı kapatma kararının ihtimali dahi olamazdı. Muhtemelen Blizzard'ın bu kararı almasındaki en büyük etken sunucularda dolaşan sayısız BOT yazılımıyla gold farmeden şirketlerin ekonomiyi AH/RMAH'tan kendi web sitelerine kaydırmaları, çoğunluğun artık bu sitelerden gold alıp sadece AH'tan gold ile eşya satın almaları ve ya direk olarak bu sitelerden çok cazip tekliflerle eşyaları satın almaları ve bunun yanında ÖNEMLİ ÖLÇÜDE azalan oyuncu sayısı.(sanırım bot sayısı daha fazladır) Biliyorum burada speküle ediyorum ancak şirket için yüksek kazançlı para akışı geliyor durumdayken AH'ı kapatması durumu yani kapattıysa eğer Blizz şu anki konumuna evrimleşmezdi.
 
Ve ben yine sadece bu kısım için komplo teorisi şapkamı giyeceğim. Ben her zaman D3 Auction House'un ve Itemization'un yaratılmasında Wall Street'teki çok büyük ölçekli uluslararası bir yatırımcı banka'nın parmağı olduğu konusunda şüphelenmişimdir. Gerçi, yanılıyor da olabilirim çünkü WoW hali hazırda benzer bir online alım satım sistemine sahip ve Blizz basitçe bu sistemi Diablo 3'e monte edebilir. Lakin tüm D3 oyun mekanikleri daha baştan itibaren lanet AH üzerine kurulmuştur. Verilen her bir büyük karar, dönülen her bir kilometre taşı Auction House'un mevcudiyetinde yapılmıştır.

Ne değeri kaldıysa, biliyorum biraz geç ama bu menfur şeyin oyundan sonsuza dek kaldırıldığı için memnunum

4. Şunu anlamanız gerek, ben burada zaten sizi herhangi bir şeye ikna etmeye çalışmıyorum. Benim yaptığım elle tutulur bir takım bilgileri sizinle paylaşmak, sonuç olarak karar zaten tamamen size ait. Gerisi tamamen kendi kişisel fikirlerim.

Ben Diablo'nun ve WoW'un aynı gemide olduklarını söylemiyorum, fakat, blizz için D3'ü destansı yapmak, WoW komünitesinin Diablo3'e kaymasına ve Blizzard'ın çok kazançlı olan aylık üyelik ücretlerini kaybetmesini hızlandıracağı için büyük aptallık olacaktır.

Biliyorum ki bir süredir WoW'un oyuncu tabanı her geçen gün azalan bir trenddedir, çünkü WoW uzun yıllardır piyasada olduğu için artık cazibesini yitirmektedir. Ben WoW'u çok fazla zaman gerektirdiği için hiç oynamış değilim, gerçek hayatta yaşamak şu anda tercihim. WoW'un bu aşağı doğru giden trendini cazibeli bir ARPG oyunu yaratarak daha da hızlandırmak Blizz'in hiç mi hiç işine gelmeyecektir. Demek istediğim şu; eğer D3 çok çekici bir konumda olup WoW topluluğunun büyük bir zamanını meşgul ederse, WoW topluluğu sizce ne yapacaktır? Ben bir WoW oyuncusu olsam ve uzun vadeli D3 oynamak istediğimi farketsem , kesinlikle WoW aylık üyeliğimi iptal ederdim. Hani burada ortaya herhangi bir komplo teorisi atmıyorum, sağduyumuza kulak verirsek eğer bu normal bir vatandaşın vereceği reaksiyondur bence. Şu anda böyle bir şey söz konusu değil çünkü bu oyuncuların Diablo3'te SIKILMADAN ve SÜREKLİ olarak oynamasını sağlayacak bir end-game mekaniği hali hazırda bulunmuyor. Şu anki haliyle Diablo3 genel itibariyle CASUAL diye tabir ettiğimiz oyuncuların oynadıkları zaman dilimi konseptine uygun (yani bi ara veriyim Diablo 3 oynıyım) şeklindedir. Tam tersi değil.

İlk etapta biraz cezbedici yaklaşımla oyunu yaratıp fakat sonuç olarak WoW hayranlarının aylık üyelik ücretlerini ödemelerine devam etmelerini garantiye almak için oyuna hiçbir end-game kapasitesi eklenmeyişi tamamen Blizzard'ın lehinedir. Bu arada WoW'cular da aralıklı olarak Diablo oyununda tenefüse çıkarlar...
(Burada spekülasyon yaptığımı biliyorum, ancak bunun sebebi şu an Blizzard'ın yönetici şapkasını takmamdır ve bu onların pozisyonunda olsaydım kesinlikle benim de yapacağım şey olurdu, onların gözünde bu sadece bir iş.)

5. Bence Diablo3'ün neden şu anki konumunda olduğunun temel sebebi yönetim, oyun içi sebepler ise çok büyük zararları olmasıyla birlikte tek başına AH/RMAH değildir. Aşağıda bkz;

- D3 savaşma mekanikleri ve grafikleri gerçekten muhteşem. Bunun yanı sıra, eğer ortada bir tane varsa, aynı şey skill ağacı için söylenemez. Demek istediğim birbiriyle bağıntılı HİÇBİR SKILL yok hali hazırda. Bütün spelller, skiller yada her ne adlandırırsanız bunların tamamı sizin silahınıza ait vuruş gücüne bağlı durumda. Ve dürüstçe söylemek gerekirse, farklı karakterlerin animasyon farklılığı dışında bütün skillerin HEPSI AYNI.. Hatta animasyonlar bile aynı hissettiriyor.

- Bunlarla birlikte, D3 hala ve hala fix haritalar kullanıyor, selefinde yaşadığımız haritanın diğer köşesinden ne çıkacağının bilinmezliği ve WoW gibi içerik olarak sürekli güncellenmemesinin bir anlamda kompanse edildiği bu dinamik D3'te maalesef ve maalesef yok, ve bence kasten yok. Sanırım en önemlisi ve tekrar ve tekrar berbat edilen itemization konusuna değinmem bile gerekmiyor...

@GENEL:

- Oyun türleri arasındaki farklara işaret eden arkadaşlara hitaben şunu söylemek istiyorum;

Bence çok haklısınız, MMORPG ve ARPG arasında bariz farklar vardır. Diablo 3'ün ne kadar yetersiz bir ARPG olduğu gerçeği ve giderek daha çok World of Warcraft oyununa benzer hale getirilmeye çalışıldığı düşünülürse, bizim gibi hardcore fan olan kişiler Diablo serisinin core elementlerine olan ihlallerin ne kadar fazla olduğunu bu oyunda görebilecektirler.

Madalyonun öbür tarafına bakarsak eğer, Blizzard'ın büyük ölçekte düşünülen oyunları içinde (WoW,Diablo,Starcraft,Heartstone)  Diablo ile WoW'un diğerlerine nazaran birbirlerine daha yakın oyunlar olduğunu ve bir çok kişinin WoW ve Diablo'yu ikisini de oynadığını görmemek herhalde ...... olacaktır. Yorumu size bırakıyorum.

Not: Neden mi diğer aynı türden oyunlara atıfta bulunmuyorum? Çünkü Blizzard'ın yaptığı oyunları -genel itibariyle- herkes sever ve örneğin ben aynı zamanda StarCraft da oynuyorum, burada verilmek istenen nokta Blizzard'ın, benzer formattaki kendi oyunları içinde oyuncuların tercihleri üzerine almış olduğu kararlar ve politikası. Şahsen PoE, Van Helsing ve diğerlerini de oynadım ancak hepsinde birşeyler yine de eksik, beklentimiz Diablo 3 teydi o da olmadı. Açıkçası Van Helsing konusu itibariyle ve ambiyans olarak çok hoşuma gitmişti geçmişte ancak ufak bir bug sebebiyle oyuna devam bile edemiyordunuz. Küçük firmalar dahi olsa bu tarz problemler olmamalı bence, yoksa satamazsınız. Torchlight II ise çizgi film ambiyansı ve grafikleri dışında bence gerçekten enteresan bir oyun. Pek çok oyun derinliğine sahip ve oyunu farklı yapılarda tekrar ve tekrar oynamak istiyorsunuz.

Maalesef aynı şey Diablo 3 için söylenemez.

- PvP konusunda sorular soran arkadaşlara hitaben,

Bence PvP genel manada çok rağbet gören bir etkileşimli konsept. Ve bir noktaya kadar bu fikirlere katılmamak elde değil. Ancak şunu da unutmamak gerekir ki Diablo serisinin özü ya da çekirdeği PvP den çok PvE dir. Fakat bu PvP olmasın demek değildir elbette. Bunun yanında konuyu biraz genişletirsek oyunda düzgün bir arabirim olduğunu söylemek külliyen yalan söylemektir. Ben üst-seviye oyunlar arasında oyun içi etkileşimin bu kadar ayaklar altına alındığı başka bir oyun daha görmedim. Hani yapılması çok zor olan şeyler olsa neyse fakat, ortak bir alan yaratılması, karakter seçimlerinde tüm karakterleri hareket halinde gördüğünüz bir seçim ekranının yapılması, bir arkadaş önermişti ortak alandaki kişilerin eşyalarını kolayca görebileceğiniz bir sistem yapılması gibi gibi...bunun gibi birçok fikir bnette görebilirsiniz.

Saygılar

Tenhadainler

+1

aynen dostum katılıyorum sana.

üstad haklı olduğun kısımlar var ama blizzard da bim değil ki şark kurnazlığı yapsın.

en başta aklıma şu geliyor. diabloyu dandik yapalım ki millet wow'a dönsün. böyle bir düşünce ancak şu şekilde var olabilir; ''beyler bir diablo 3 yapalım 15 milyon satalım oradan parayı kaldıralım sonra oyunu bozar wow'a döndürürüz''

böyle bir şeyi ancak halil pazarlama akıl eder. karşımızda koca blizzard var.

yani wow'a oynama isteği artırılması diablo üzerinden olamaz bence. yani aynı tarzda aynı oynanabilirlik olsa evet belki dediğin olur ama oyunlar farklı.

ayrıca sadece 3 oyun üreten (son 1 yıldır heartstone ve heroes of zart zurt hariç) bir firmanın çıkardığı oyunun diğer bir oyunu planlayarak çıkarması da çok abuk. her yıl oyun çıkaran firma zaten arada dandiri oyun çıkarır. bunun örneği call of duty olarak önümüzdeki. modern warfare 2'den sonra adam gibi bir oyun çıkaramadı ama her yıl oyun çıkarıp milyonlar satıyor adamlar.

blizzard'ın ''wow'a adam bağlayalım'' gibi bir düşüncesi olsa zaten hiç diablo çıkarmaz. ama bak burada şu var. wow yılların oyunu. artık çoğu oyuncu baydı. ama geniş dünya uçsuz bucaksız ama bırakan arkadaşların hepsi ''baydım abi'' diyor. ki wow'un artık çok ciddi rakipleri var. dota 2 olsun league of legends olsun wowla aynı tarzda oyunlar ve wow'a ciddi rakip oluyorlar artık.

blizzard burada 1 oyunu dandik yapalım wow'a dönsünlerden ziyade ''blizzard fanlarını'' korumaları lazım. nasıl starcraft2'de problem yoksa diabloda da böyle olmalı. olacaktır.

Yaklaşımından dolayı teşekkür ederim.
Önceki yazımın sonunda belirtmiştim ancak kendimi tekrarlamam gerekirse, adamların bakış açısı Blizzard fanları değil, para ve Blizzard oyunları arasında birbirine rakip olabilecek 2 oyun varsa da bunlar Diablo ve WoW dur diğerlerine nispetle farklı türde olsalar da benzer formattadırlar (itemization ve karakter gelişiminin olduğu 2 oyun). Hani yazmış olduğum yazıyı okumadığınızı düşünücem fakat öyle olmadığını umarım, çünkü ben bu dediklerinize zaten yazımda cevap verdim, çünkü önceki yazınızda belirttiğiniz tezlerden farklı bir tez yok yazınızda. Özetle burada benim belirtmiş olduğum husus, Blizzard'ın Diabloyu dandik yapalım demesi değil, Diablo'yu muhteşem yapmayalım demesidir.. Sebepse çok açık, zaten yokuş aşağı popüleritesi azalan benzer formattaki iki oyunundan biri olan WoW'un destansı bir Diablo 3 ile baltalanmaması...böylece de üye kaybının minimuma indirilmesidir, yani sizin dediğiniz gibi WoW'a üye kazandırmak değil, olan üyeleri kaybetmemektir amaç. Yani yine geldik PARA meselesine..

Not: Belki Diablo 3 sizin dediğiniz gibi çok güzel umutlarla belki de çok farklı ve de güzel bir şekilde planlanmıştır, ancak sonuç olarak son kararı yönetim verir, neye göre verir bunu anlattım. Diablo 3'ü neden çıkartmasın? İşte gördük yaklaşık 15 milyon sattı. Diablo 3'ü çıkarması için her türlü sebebi vardı Blizzard'ın ancak muhteşem yapması için az sebebi vardı diyorum ben, çünkü işte bunu oynayanlar kim? Genel itibariyle çocuklar, yani senin dediğin gibi 10 sene evvel belki biz de öyleydik. Peki çocukları kandırmak kolay mı? E kolay, e neden olmasın, biz bu oyunu yağlarız gazlarız satarız..süper olmasa da..
Yani spekülasyon yaptığımı biliyorum ama düşününce neden olmasın? Yani bende hala D2 de yüklü, ondan hala daha fazla zevk alıyorsa bir insan sene 2014, D3 benim nazarımda çuvallamıştır. (He bunu laf olsun diye cidden söylemiyorum, samimiyetimle söylüyorum, çok saatler D3 de oynadım ama sonuç bu yani, belki D3 kötü bir oyun değil ama Blizzard nazarında kötü (yazık edilmiş) bir oyun)

Saygılar sunarım.

Madalyonun öbür tarafına bakarsak eğer, Blizzard'ın büyük ölçekte düşünülen oyunları içinde (WoW,Diablo,Starcraft,Heartstone)  Diablo ile WoW'un diğerlerine nazaran birbirlerine daha yakın oyunlar olduğunu ve bir çok kişinin WoW ve Diablo'yu ikisini de oynadığını görmemek herhalde ...... olacaktır. Yorumu size bırakıyorum.

Nihayetinde bu karar, tasarımcıların değil, yönetimin kararıdır. Peki büyük şirketlerde yönetim kademesi nasıl karar alır? Satışlar, kar marjları, bilançodaki ekstra borçlar, anlaşmalar, taksitler, hissedarların payları ve borsa değerleri. Hmmmm... Peki oyunu satın alan ve oynayan oyunculara yönelik bir sevgi gösterisi yok mu? SİZ zincirin en alt halkasısınız. Bundan hoşlanmadınız mı? İşte bu çok kötü.

Sunu merak ettim simdi?
Bir wow oyuncusu daha iyi bir oyun icin yillarca emegini sarfettigi bir oyunu birakir mi?
Bir wow oyuncusu wow'u ya oynuyordur. Ya da oynamiyordur.
Yillarca Fallout 1-2 oynamis bir adam Fallout 3 un ciktigini bilmedi. Ciktigini ogrendiginde oynamadi. Gameplay bile seyretmedi. Cunku wow oynuyordu. Zamani yoktu.
Diablo 3 cikti. Tam wow'un oyuncu sayisinin azaldigi donemlerde. Cikartilan en kotu ek paketin zamaninda. Diablo 3 ciktigi icin wow oyuncu sayisi azalmadi elbette.
Titan icin ayrilan wow'u wow yapan grup yoktu artik ekipte. wow'da oyuncu kaybetti elbette.
D3 bunda ne kadar rol oynadi bilemeyiz elbette ama bana 3. ya da 5. bir etkenmis gibi geliyor. wow sadece subscription ile birakin faizi ana parayi bile 4-5 yilda odeyebilir. migration lar vb editler , ek paket satislari saymiyorum bile.
Simdi wow cekirdek ekibi geri geldi. Yeni cikacak ek paket oyuncu sayisini 11-12 milyona ulastiracaktir. Bu en az 1 yil da surer. Bu asamada RoS satislari etkilenmeyecek pek tabi.
Rakamlarla olusturulan karamsar tablo aslinda o kadar da karamsar degil. Blizz hicbir zaman wow disinda bir oyununu para kaynagi olarak gormedi kendi icinde.
Blizz'e para kazandiran sey wow'du. Hala bile rakibi yok. Titan hakkinda hicbir sey bilmiyoruz ki oyun ici sanal reklam ile subscription'dan daha fazla para kazanacaklari bir yapi dusunuyorlar. Bu mmorpg pazarinda tek olmasi onlari diger oyunlarinin gelirinin sadece faizi odemesi kismini ozetliyor. Bu su demek degil. Bu oyunu para icin yapmiyoruz demiyorlar elbet. Ama wow ile kazandiklarinin yaninda hicbir sey ifade etmiyor bu kazanc.
8 milyon oyuncu x 12 ayda x 13 euro = 1.248 milyar dolar ediyor.

Yani diger oyunlarin gelirleri tamamen diger masraflarini karsiliyor. Yapilan yeni nesli cekecek kart ya da moba ise tamamen ticari hamlelerdir ve bana kalirsa zaten yapilacaklardir. Borcu olsa da olmasa da ticari bir yaklasimla her firma buyumek daha fazla kazanmak ister. Bana sorarsaniz D3 u becerememelerinin sebebi becerememeleridir. Cunku nasil ekibin bir kismi gittiginde ortaya 3-4 milyonluk bir wow oyuncusu azalmasi yasaniyorsa yine beceriksiz bir tayfadan boyle bir D3 cikiyor. Bu tabi bence. Kimse kesin konusmuyor zaten burada.
Blizz'in yillarca super oyunlar yapmis olmasi bunun devam etmesi manasina da gelemez. Starcraft'in nasil ustesinden geldilerse D3 un de gelebilirlerdi. Kimse de inanilmaz bir oyun oldugu icin wow'u birakmazdi. wow'u birakmanin tek sebebi kotu wow'dur. D3 bunu istese de basaramaz. Kimse yillarin emegini daha iyi bir oyun icin birakmaz. Ben bu gozle bakiyorum olaya. Su anki borcu tabiki buyuk bir meblag ama blizz icin bu isin icinden cikilmaz bir durum degil. Diablo da cuvalladilar ama zaten ismi ile yine 15 milyon sattilar. RoS da yine bir 10 milyonu bulacaktir diye tahmin ediyorum ben. Blizz'in yatirimlarinin saglanabilmesi icin gereken paralar bunlardan saglaniyor zaten. wow'da borcu odemekle kalmayip arta kalanla Titan'a destek veriyor.
Titan aciklanirsa ki bu surecte ben yeni wow paketinin somurulmesi surecinde 2015 q3 falan diyorum ortaligi baya bir sallar. teso'nun kiytirikligini gormus gecirmis bir mmorpg tayfasi ise agzi sulanmis sekilde titana saldirir. Sonuc mu?
Su an borcu olan firmayi bile satin alabilecek gucte bir blizz olur karsinizda.
Su onumuzdeki 5 yil icinde kendi rekorlarini finansal manada da kiran bir blizz ile karsilasirsaniz sasirmayin derim ben.
Saygilar.

Öncelikle yazında mevcut birkaç fikir ayrılığını anlıyorum ve fikirlerine saygı duyuyorum. Bununla birlikte, en azından benim açımdan, Blizzard'ın baştan itibaren bu oyunu düzgün tasarlamakta başarısız olduğu (yani beceremediği) teorisini samimiyetle söylüyorum akıl süzgecinden geçirmekte büyük zorluk yaşıyorum. AH/RMAH ile bu oyunu para eder hale getirmek için seçtikleri yol, düşündükleri gibi verimli çıkmadı, yoksa AH/RMAH'ı kapatıp RoS'la oyunu kurtarmaya teşebbüs etmezlerdi.

Diablo3'ün daha temelden tasarımının Auction House üzerine kurulu başarısız bir ideolojiyi temel aldığı zaten artık bir komplo teorisi değil, su götürmez bir gerçektir. AH oyuncular için güvenli ve kolay bir ticaret ortamı yaratmak için dizayn edilmedi. Oyundan sadece ve sadece salt gelir akışını çıkarmak için dizayn edilmiştir, ve tam olarak da bu işlevi görmüştür. Eğer geriye doğru şöyle bir bakarsak, çok zeki olmaya gerek yok, ihtimaller; karakter ilerleyişi , karakter gelişimleri, skill ağaçları ve herhangi bir çeşit oyun derinliği elimine edildiğinde sonucun oyunun mevcut durumuna benzer felaket boyutlarda olacağını ya D3 takımındaki hiçbir dâhi görmemiştir ya da tüm Blizz tasarımcı takımı bunu biliyordur.

Basitçe oyundaki herşeyi salt eşya öğütücüsüne çevirmek (burada söylenen ganimet olmasın demek değil bazı ileri zekaların anlayacağı gibi, salt işe yaramaz ganimetle bu işin olmadığını zaten gördük) D3 takım direktörleri ve Blizz yönetiminin nasıl bir acizlik içerisinde olduklarının direk yansımasıdır. Maalesef, bu beceriksizliğin sebebi KASITLI ve AH üzerinedir. (Elbette bu benim görüşüm, dediğin gibi.) Ve sonuç olarak bu tek sebep, işte "oyunu kasten çok iyi bir oyun yapmadılar" söylemini tümden geçerli kılmaktadır. Ben dürüstçe söylemek gerekirse, gold farmedenler ve botlar dışında oyunu şu haliyle hiçbir makul insanın oynayacağını düşünemiyorum. Geçmişte oynadığım oyunlara nazaran söylemek gerekirse bu oyundan sıkıldığım kadar hiçbir oyundan sıkılmamışımdır, oyunun mevcut durumunda sıkıntı ölçülemeyecek raddede..

Bu topluluğa katkıda bulunan birçok kimse, bu oyunun hatırı sayılır derinlikte nasıl geliştirilebileceğine dair pek çok mükemmel fikirle gelmiştir geçmişte. Fakat katılırsınız ya da katılmazsınız, şimdiye kadarki söylemlerime benzer şekilde, senin deyiminle Blizzort'un :) bu fikirleri bu tablo içerisine almak için kesinlikle hiçbir çabası bulunmamaktadır çünkü onlar basitçe bu oyunu para eder hale getirmek için iyi bir yol bulmadıkları sürece muhteşem bir hale de getirmeyeceklerdir.

Dolayısıyla, ben kalben offline tek oyunculu oyunların ve  "oyunu bir kez al ve oyna" devrinin artık kapandığına inanıyorum.

Bekleyip göreceğiz RoS satışlarını, önce de söylediğim gibi fark yaratan şey oyuncu tabanının, hani eklenen birkaç büyük sayı ve birkaç çok da önemli olmayan oyun dinamiği ile (sen,ben ve bir çok arkadaş bu forumlarda oyuna ait temel sorunları heralde milyon kere yazmışızdır)  ek paket tabir ettiğimiz bu oyunu satın alıp almayacağıdır, yada bu oyunu oynamak isteyip istemeyeceğidir.

İnsanların WoW'u bırakmasının sebebi elbette Diablo değil, daha önce de belirttiğim gibi zaten uzun zamandır piyasada olduğu için ne kadar üst seviye bir oyun olursa olsun her oyunun bir ömrü vardır herşey gibi ve bu oyun da yavaş yavaş cazibesini yitirmektedir zaten 2013'ün son çeyreğinde yayınlanan rakamlar WoW'un bu çeyrekte de oyuncu kaybettiğini göstermektedir, fakat hala 7.8 milyon üyesiyle senin de ve benim daha önce de belirttiğim gibi en yüksek gelir meblağlarından birini karşılamaktadır. Ve burada bence Blizzard'ın yaptığı (yani ben yönetici olsam öyle yapardım) WoW'un kayıplarını minimuma indirecek önlemler alma isteği duymasıdır.
Ya da şöyle söyliyim, WoW'un bu azalan trendini daha da hızlandırmamak istemesidir. Yoksa tek başına Diablo çok iyi bir oyun olsa dahi, WoW a çok emek veren bu insanlar diğer bir arkadaşın dediği gibi baymasa, zaten WoW 'u bırakmazlardı bence de..
Bunun dışında söylemiş olduğun gibi önümüzdeki birkaç senede çıkartılacak olan Titan ile -ya da adı her neyse- Blizzard kendine bir momentum yakalayacaktır, hani WoW'a bir aternatif ya da halef olarak.. Sonuçta Blizzard'ın tuzu kurudur yani...

Saygılar sunuyorum.

Not: Her ne kadar WoW ve Diablo ekiplerinin üyelerinin başka yerlere kaydığı ve kötü birer ekip olduğu spekülatif olsa da bence tartışılır. Blizzard'ın en kötü tasarımcısının bile bence BU KADAR aptal olduğunu farzetmek ne kadar doğrudur bilemeyiz elbette fakat bence akla daha yatkın olan aptal olsa dahi oraya o adamı koyan kişinin kim olduğu ve bunu neden yapmış olduğudur ya da aptal değilse eğer bu işi hangi şartlar altında yaptığıdır. İki durumda da geçerli olan tek şey ise büyük kararları her zaman yönetim kademesinin verdiğidir. Yani yine geldik, PARA için herşey MÜBAH, ne kadar para o kadar ekmek...

Öncelikle iyi çalışmalar, hayırlı kodlar :) fazla uzatmadan sadede gelicem sonra yine yazarım;
Blizzard bu oyunu isteseydi çok güzel yapamaz mıydı? Evet yapardı. Benim burada söylediğim Blizzard isteseydi bunu becerirdi. Ama yeterince istemedi. Senin de dediğin gibi bunlara ne versek yiyolar zaten, yağlarız gazlarız satarız formatındalar. O yüzden kavram karmaşası olmasın, ben burada tüm Blizzard takımının beceriksiz bir iş ortaya koyduğuna ve başarısız bir oyun inşa ettiklerine zaten katılıyorum. Ama neye göre kime göre? Bize göre belki öyle ama belki de CEO Kotick'e göre öyle değil, belki de ona göre bu beceriksizlik sayesinde firma atıyorum 500.000$ zarardan kurtuldu ve ona göre bu beceriksizlik bir BAŞARI.Senle ayrıldığım tek nokta, akıl süzgecinden geçiremediğim o beceriksizliğin tek başına bir sebep arzettiğini düşünmemem ve bu beceriksizliğin sebebinin kasti olduğunu düşünmem. Yani bu kadar danışmanı vs olan bir firmanın göz göre göre oyunun berbat edilmesini izlemesidir. He burada ayırıcı nokta şu olmalıdır. Eminim Kotick (CEO), CPO ve Jay -cucumber- Wilson daha dizayn aşamasında yapılan toplantılardan birinde şöyle bir diyaloğa sahne olmuştur;

CEO : Bay Wilson bu oyuna şu kadar bütçe ayırdık. Yani ayırdık ayırmasına ama bizim bundan kazancımız ne olacak?

CPO: Evet ya koçum Jay, yap bize bi güzelik de biraz para kazanalım.

Wilson: Bi düşünelim bay Kotik, eski oyunlarda olmayan ve bu oyunda gayet rağbet görecek bir müzayede evi yapabiliriz mesela.

CEO: Peki bunun getirisinden emin miyiz?

Wilson: Tam olarak bilemiyorum ama sanırım hallederiz. Oyunculara düşen efsanevi eşya sayısını çok sınırlı tutarsak sonuç olarak onlarda bu yeni fenomen AH ve RMAH'ı kullanmak isteyeceklerdir elbet, sonuçta para verip almışlar oyunu.

CEO:  Peki o zaman bu oyundan aylık olarak %XX şu kadar gelir bekliyorum ona göre yoksa senin başarın açısından çok da iyi olmaz bilmem anlatabildim mi Bay Wilson bunun altından kalkamayız.

Wilson:  Kem küm...hallederiz efendim.

Sonuç da Wilson da (bilerek yada bilmeyerek, bence bilerek) beceriksizce oyundan para akışını sağlamış, bu arada hardcore fanların hepsi tarafından taşlanmış ama yine de senin dediğin kurtarma taktikleriyle oynayan birçok oyuncu oyunu ayakta tutmuş.Ama nereye kadar....Garip olan şu Blizzard'dan kimse de ya arkadaş biz bi yerde yanlış yaptık ama bunu layıkıyla düzeltelim demiş midir? Demişse acaba bu CEO tarafından (dolayısıyla Wilson tarafından) -ya zaten bu oyun maliyetli benim başıma maliyet çıkarma, hem bu oyunu süper yapmak bize WoW üyelik ücretlerimizin azalmasına bile sebep olabilir- demesiyle son bulmuş mudur? Bilemeyiz, benim hissiyatım bence öyle olmuştur.
Verilen bu iki karar ne kadar beceriksiz olursa olsun, yapılan şeyin KASTİ olduğunu ve PARA odaklı olduğunu geçerli kılmaktadır. Çünkü oyun, -bana para kazandırın da ne yaparsanız yapın, oyunun diğer problemlerine ilgisizim, hem zaten oyunu süper yapıp hali hazırda kazandığm WoW üyelikerinden gelecek payı da azaltamam, ayrıca bu oyunu civcivde verseniz oynayacak bi dolu adam var- formatındadır.

Yani tamamen speküle ediyorum ve tamamen sokak dilinde kurguladım bunu ama burada zaten öncesinde de çok defa belirttiğim üzere HER kararı yönetim vermiyor ancak bütün BÜYÜK kararların hepsini yönetim veriyor her ne kadar WoW ve Diablo arasındaki farkı dahi bilmeseler de, uzun süre yabancı kurumsal şirketlerde çalıştığım için biliyorum bu hatırı sayılır her büyük şirket için geçerlidir. Heleki REAL MONEY AUCTION HOUSE söz konusuysa...Artı oyun devam ederken kar ve kazanç hususunda veya oyunlar arası stratejiler hususunda verilen emirleri bilmiyoruz.

Belki ufak nüanslar bunlar ama işin gerçeği şu ki ben bu işin "ya işte Diablo 3'ü yapan ekip çok beceriksizdi sonuç olarak oyunun içine ettiler" kadar basit ele alınamayacağını düşünüyorum, yani şahsi fikrim. Bence Blizzard oyunu tamamen öldürmemekle, oyunu çok iyi yapmamak arasındaki ince çizgide, tamamen yukarıdan gelen direktif nedeniyle yürüyor. Yoksa 2 sene oldu madem ekip kötüydü daha iyisini getir, oyunu düzgün hale getir, peki Jay Wilson değişti mi, yerine biri geldi mi, geldi. Peki oyun daha mı iyi? PTR ı denemişliğim var, Closed Beta'yı da oynadım. Şu kadarını söyliyim sadece login ekranına girerek tüm motivasyonumu kaybediyorum. Blizzard Diablo'ya bir dördüncüsünü daha ekler, bunda sorun yok AMA bunu yaparkenki NİYETİ önemlidir bence, Diablo3'deki gibi ne şiş yansın ne kebap olursa sonradan oynamayı bilmeyen gelin yerim dar dermişe döner... Şu bahsettiğin kodu geriye dönük yazmakla ilgili fikirlerine katılıyorum, ama konsola yaranacaklar diye oyunun içini o kadar boşalttılar ki geriye dönecek bir şey kalmış mıydı bilinmez:)

Saygılar sunarım

Not: He, bu durum yöneticileri ve Blizz ekibini aptal mı yapar? Bence bu baya bi göreceli kavram takdir edersen. Eğer CEO gözünden bakarsan potansiyel 15 milyon ROS alıcısından sallıyorum yarısı RoS u almazsa eğer, 7.5 milyon x 60 dolar diyelim, bu kura ve lokasyona göre değişir, toplam 450 milyon dolar eder. Tabiki RoS satışlarını beklememiz gerekir ama bence bu kısım aptallığa girerdi. Peki eğer Diablo süper bir oyun olup 7,8 milyon WoW kullanıcısının 2.8 milyonunu kendine çekseydi eğer,  2,8m x15 x12 = 504 milyon dolar senelik kaybı ederdi ve bu yalnızca 1 sene ... bu 4 senede 2 milyar dolar eder. Hmm şimdi tekrar düşündüm de belki de o kadar aptal olmayabilirler. Bu rakamlar tamamen farazi ve spekülatif biliyorum ancak bir fikir verecektir diye düşünüyorum. Nihayetinde ekonomik olarak artı değerde çıkacak bir firmadaki ekip de söyleneni yaptığı için yönetim tarafından başarılı addedilecektir. Bu arada 7.5 milyon kişinin göreceli olarak elbette bu ekibi başarılı bulduğunu da söyleyebiliriz eğer satışlar bu yönde olursa. Yorum size ait...

Öncelikle şunu söylememe izin ver ben burada seni bazı şeylere ikna etmeye çalışmıyorum, aynı şekilde sen de öylesindir. Anlaşamama'nın söz konusu olduğunu sanmıyorum, en azından kendi açımdan şunu söyleyebilirim, fikirlerini anlıyorum ve onlara saygı duyuyorum daha önce de söylediğim gibi. Ancak fikir ayrılıklarımızın olması demek birbirimizi anlamıyoruz demek olmamalı. Yani şunu demeye çalışıyorum gerçekten farklı bakış açılarımız olabilir, bunu bu kadar yadırgamamak lazım. Karşılıklı olarak birbirimizin fikirlerine ve birbirimize saygı gösterdiğimiz sürece burada her şekilde argümanlarımızı paylaşabiliriz diye düşünüyorum. Yani çirkefleşmeye gerek de yok :) İyi çalışmalar diliyorum.

Saygılar sunuyorum.

srinelli ve trislasis üstadlar. bunu uzun uzun yazmaya gerek yok, burada bir konu paylaşıyoruz. herkes konuyla ilgili fikirlerini belirtiyor ki ''içinde 1'den fazla insan olan yerlerde'' yani forumlarda bunların olması çok normal.

herkes burada bir fikir beyan edebilir ve buna saygı duyulmalıdır. tamam fikirlerimizi eleştirebiliriz veya saçma bulduğumuz konularda ''şu üstadın söylediği çok saçma veya abuk'' gibi yorumlar da yapabiliriz ama bunlar şahsi algılanmaması gereken şeyler. koca koca adamlarız ve dillendirilen konular bir diğerine çok saçma gelebilir. yazılanları şahsi almama adına anlaşmış olduğumuzu varsayıyorum. ki yanlış anlaşılmasın trislasis üstadın argümanları kendince haklı olabilir (wow'a oyuncu kaydırmak adına özellikle dandik yapılması konusu) ama bence çok abuk. bunu demem trislasis'in şahsına yorum yapmam demek değildir. ki tanımıyorum arkadaşı. daha doğrusu hiçbirinizi tanımıyorum.

bu kısmı medeni insanlar olduğumuzu varsayarak vazgeçiyorum. diyeceğim başka.

şimdi burada bence bakmamız gereken şu. yani oyunu iyi veya kötü diye değerlendiriyoruz. çoğumuz hala duygusal sebeplerden dolayı (oyuna 100+ tl üzeri para vermiş olmak) oyunu kötü diye adlandırıyoruz.

bunu yapıyoruz da yapmamızdaki en büyük etken şu; oyunla ilgili çok fazla yorum okuyoruz. sosyal medya vs. dedikleri şey o kadar ilerledi ki çokca yaşadığım bir şey var onu anlatayım;

bir oyun grubumuz var arkadaşlarla. 4 arkadaş benzer oyunları oynuyoruz ve beraber oynuyoruz. şimdi yeni battlefield 4 çıktı mesela. aynı diablo gibi bu oyun için de çok olumsuz yorumlar var. aramızdan üçü bu oyunu aldık, 4. almamakta direniyor. tamam kendine göre argümanları var ki haklı da, ama oyun için yorum yaparken çok fazla sağda solda okuduğu yorumlardan etkileniyor.

bunu niye anlatıyorsun'' kısmına geleyim. diablo öyle burada sayfalarca yazdığımız kadar kötü bir oyun değil. tamam beklenilen, hayal edilen oyun olarak çıkamadı ama hayal ettiğimiz ne? onu iyi kestirmek lazım. daha önce de burada yazdığım gibi hayal ettiğimiz 14 yıl önceki oyun ve 14 yıl önceki bizleriz.

mesela oyuna olmamış diyenlere bakıyorum. en büyük argüman ''droplar''. ki bende buna katılıyorum droplar ciddi anlamda problemli ama karakter başı 200.000 dps'e ulaştığımız karakterlerde öyle veya böyle drop sorununu aşmışızdır demektir. (örneğin benim profildeki barbara bakabilirsiniz)

ki 500.000 - 600.000 dpsli bir sürü karakter var. yani dropların kötü olması aşılmış bir problemdir. evet 1 sene boyunca oynarsın hala 30.000 - 40.000 dps'de kalırsın, inferno mp10'a çıkamazsın o zaman tamam derim haklısınız.

ben hala bu oyunu zevk alarak oynuyorum. ros ve pr.2.0 çıkacak diye softcore'u bırakalı 2-3 ay oldu. ama ros çıkınca devam edeceğim. şu an biraz rolantide oyun ama hala girip ufak ufak hardcore'da ilerliyorum ve hala zevk alıyorum oyundan (çok fazla farklı oyunlar oynamamdan dolayı)

mesela olmamış konulara gelelim. evet çok var. mesela çok dillendirilen oyunun renkli olması. daha karanlık atmosfer beklenmesi. bu zaten ros da aşılmış durumda ama zaten benim için problem olmadı hiçbir zaman.

tek takıldığım nokta var oyunda. bundan hala nefret ediyorum. bu yüzden barbarım hala 200.000 dps'de duruyor. ben onu allres'den feragat etsem, 500.000 dps'e çok rahat çıkartırım. ama yapmıyorum. çünkü burada oyunun dinamiği o kadar gerizekalı ki sadece dps ve life steal abanan adamlar rahatça dolanabiliyor. bazen oynuyoruz arkadaşlarla. adamda neredeyse 100 all res var ama yüksek dps ve life stealden dolayı ayakta kalıyor. kalıyor kalmasına da bir arcane e dokundu mu patır patır dökülüyor. eee nerede kaldı allres? nerede kaldı hp? yok.

yani şuna bakmak lazım. ros açıklanana kadar gayet güncel tutulan oyundu. zaten sene olmuş 2014 güncelleme almayan oyunu kim ne yapsın? daha da güncel tutulacaktır. bliz dediğimiz community kısmını iyi değerlendirip müdahaleler yapan firma. oyun daha da düzelecektir. bu belki milyon kere söylendi ama bir daha söyleyeyim. d2 nasıl lod'la adam olduysa bu oyun da ros'la adam olacak bu çok açık. ah evet oyunu biraz baltaladı ama adamlara da ''neden daha çok para kazanmak istiyorsunuz'' gibi bir soru sorulamaz.

ve yine tekrar yapıyorum. blizzard öyle bir başka oyunu düşünerek bir oyun çıkarma gibi küçük hesaplar yapacak bir firma değil. yanlış anımsamıyorsam srinelli çok güzel bir wow'un aylık toplam server ücretini toplamış. o rakamı gördükçe çıldırmamak elde değil.